Talking Heads IV
venster op de poëzie
Zondag 27 september 2020
WERELDPREMIERE IN GASTHUISKERK
Door Theo Maas – Op zondag 27 januari was Ilja Leonard Pfeijffer te gast op het literaire podium van Gasthuiskerk Doesburg. Pfeijffer was in zijn pied-à-terre in Leiden opgehaald door Liesbeth Sillem van poëziegroep Dichter bij de IJssel, die hem naar Doesburg had gehaald. In de auto onderweg naar Doesburg, aldus Pfeijffer, had Sillem hem verteld hoezeer zij onder de indruk was zijn heldendicht Van Oorlog en Liefde.
Over dat epos schreef Pfeijffer ooit zelf in Vrij Nederland: ‘Een epos dat gesteld is in het heden, zou een jankdicht zijn dat zich op overhaaste voeten in cirkels draait van plicht naar dingen die nog moeten.’
Oud-stadsdichter van Doesburg en medelid van Dichter bij de IJssel, Jan Vijn bleek stomtoevallig een exemplaar van het gedicht bij zich te hebben. Hij wilde het door de dichter laten signeren.
Van het een kwam het ander … maar dat was nog niet het hele verhaal.
Het epos, opnieuw volgens Pfeijffer, was ooit in opdracht geschreven en misschien daarom nooit breed bekend geworden, en … hij had het zelf nooit eerder voorgedragen. Deze samenloop van literaire omstandigheden leidde er toe dat Pfeijffer het eerste deel van zijn optreden juist daarvoor inruimde. ‘Een wereldpremière dus voor Doesburg en de Gasthuiskerk’ aldus de dichter.
Na de pauze sprak Pfeijffer over zijn boek Grand Hotel Europa, over de Europese identiteit, over toerisme en over Italiaanse trattoria’s, met hun op de verwachtingen van toeristen toegesneden inrichting van geruite kleedjes en wijnflessen aan de wand. Over Venetië als symbool voor die Europese identiteit (Pfeijffer woont in Genua).
In dat verband stipte hij de actie ‘Venezia è una vera città’ aan. Die actie, bedoeld om te benadrukken dat Venetië een echte stad is, toont volgens Pfeijffer in zichzelf al het tegendeel aan. En, toevallig of juist goed voorbereid: … ‘Doesburg heeft dat niet nodig, dat is een echte stad!’ Oud-burgemeester Hermen Overweg, een van de bezoekers van de drukbezochte literaire middag, zal het zeker met hem eens zijn geweest.
Het boek Grand Hotel Europa is verkrijgbaar bij Boek en Buro in Doesburg. (https://www.libris.nl/boek-en-buro/doesburg/).
Het gedicht Van Oorlog en Liefde is online na te lezen op de website van Vrij nederland (https://www.vn.nl/van-oorlog-en-liefde-een-heldendicht-ilja-leonard-pfeijffer/)
TALKING HEADS III
Zondag 16 september 2018 staken voor de derde keer dichters hun hoofden uit de raampjes van het Arsenaal. Een aandachtig publiek van 60 liefhebbers op het terras ving hun poëzie moeiteloos op en genoot ervan.
Sylvia Hubers las kort proza voor en haar echtgenoot gaf antwoord. Anna Wiersma en Peter Brouwer lazen hun gedichten en Peter zorgde ook voor sfeervolle muziek op zijn accordeon.
Het weer hielp ook mee om er een mooie middag van te maken.
SWAAN STAM EN JAN RAVENSTEIJN
Jan Ravensteijn las zorgvuldig bij elkaar gezochte poëzie van verschillende dichters en Zwaan Stam heeft zorgvuldig verzamelde pianomuziek gespeeld.
De 45 bezoekers luisterden geboeid en na afloop waren er veel positieve reacties op het programma.
Literair concert van Anna Enquist en Ivo Janssen
Anna Enquist heeft gelezen en verteld over haar werk en Ivo Janssen speelde op de mooie vleugel van de Gasthuiskerk werken van Bach, Debussy en Schumann.
IJsselbiënnale
Op de stralende, verstilde zondagmorgen van 3 september 2017 verzamelden zich zes dichters en een violiste uit de regio voor een prachtig poëtisch uur op de trappen van de IJsselkade.
Anna Wiersma, zij was stadsdichter van Zutphen 2015-2017; Monica Boschman, was regiodichter van de Noordelijke Maasvallei 2012-2014; Saskia van Leendert, dichter te Nijmegen; Gerard Akse als een van de genomineerden van de wedstrijd, Peter Brouwer, dichter en schrijver en Jan Vijn, stadsdichter van Doesburg.
Improvisaties op viool: Tessa Zoutendijk (www.tessazoutendijk.nl)
Het programma werd geopend door wethouder Peter Bollen met onder meer een haiku uit eigen tuin.
Dit poëzie-uur was één uit een serie van negen poëzievoordrachten en maakte deel uit van het activiteitenprogramma IJsselbiënnale en Dichter op de IJssel.
Op tocht
Zondag 17 september 2017 – viering van het 10-jarig bestaan van DichterbijdeIJssel.
Het feest begon om 15.00 uur met een verrassende wandeling vanaf de silo aan de Turfhaven door het centrum naar de Gasthuiskerk. Ook nu was het prachtig, zonnig weer. Onderweg klonken vanaf diverse balkons gedichten van poëten uit naburig gebied. Voorop ging de muziek van Excelsior uit Ellecom – de Steeg Een grote groep belangstellenden volgde.
Om 16.00 uur volgde een UNIEK PROGRAMMA met muziek, poëzie en theater in de Gasthuiskerk, Het geheel werd verzorgd door de Firma. Weijland uit Zwolle.
Menno Wigman
Op zondagmiddag 9 april 2017 trad Menno Wigman op in de Gasthuiskerk. Het was de eerst zomerse dag en dat zal velen ertoe gebracht hebben om van het mooie weer te genieten. Voor een klein publiek las Menno zijn gedichten en bij elk gedicht had hij een toelichting die de context van het gedicht duidelijk maakte en meteen ook een openhartige inkijk gaf in zijn persoon.
Dat het een boeiende middag was blijkt ook uit het feit dat na afloop bijna iedereen met een gesigneerde bundel naar huis ging.
TOON TELLEGEN
Zondag middag 29 januari 2017 – tijdens de week van de poëzie – kwam Toon Tellegen zijn gedichten voorlezen. Hij werd daarbij begeleid door Corrie van Binsbergen (gitaar) en Albert van Veenendaal (piano).Deze muzikanten wisten hun bijdrage prachtig af te stemmen op de inhoud van de gedichten zodat een mooi en dynamisch samenspel ontstond tussen de poëzie en de muziek.(zie foto)
Ongeveer 100 bezoekers genoten van een bijzondere middag.
H.C. TEN BERGE
droeg op 13 november 2016 voor uit zijn omvangrijk oeuvre.
Ten Berge (geb. Kerstmis 1938) is dichter, prozaschrijver, essayist en vertaler. Hij debuteerde in 1964 met de bundel Poolsneeuw. De roman Het geheim van een opgewekt humeur (1ste deel van een drieluik) werd bekroond met de Multatuliprijs, zijn gehele oeuvre met de Huygens- en de P.C.Hooftprijs. In 2003 ontving hij de A. Roland Holst-penning voor poëzie.
Zijn gedichten tot 1993 werden verzameld in Materia Prima. In 2014 verscheen Cantus Firmus, gedichten 1993 – 2013. Enkele recente titels: Op een mat van gele veren, poëzievertalingen 1968 – 2003; Voorbeeldige vertellingen en hun versluierde betekenis (45 mythen en hun achtergronden) en De stok van Schopenhauer, een documentaire roman uit 2012. De bundel Splendor verscheen in de herfst van 2016.
PIETER BOSKMA
23 oktober 2016
Pieter Boskma las voor een publiek van ongeveer 50 bezoekers uit eigen werk. Hij bleek een enthousiaste dichter die ook heel open vertelde over gebeurtenissen in zijn leven en die uitvoerig inging op vragen over zijn manier van werken en over zijn verhouding tot religie. Zo ontstond een boeiende middag.
Pieter Boskma, geboren te Leeuwarden in 1956, studeerde o.m. Nederlands, Engels, Indonesisch en antropologie en was enige tijd werkzaam als conservator van de afdeling Indonesië in het Rijksmuseum voor Volkenkunde te Leiden.
Hij debuteerde in 1987 met de dichtbundel Quest, waarna hij zich geheel aan het dichterschap wijdde. Sindsdien verschenen twaalf dichtbundels, waarvan Het violette uur, het spraakmakende en diverse malen herdrukte Doodsbloei, en Mensenhand (bekroond met de Ida Gerhardt Poëzieprijs) de meest recente zijn.
Verder publiceerde hij de novelle Een foto van God, het roman-gedicht De aardse komedie en de verhalenbundel Westerlingen. In 2014 verscheen zijn geheel uit zelfportretten bestaande dichtbundel Zelf bij uitgeverij De Bezige Bij.
Pieter Boskma was genomineerd voor de prestigieuze VSB Poëzieprijs 2016.
TALKING HEADS II
18 september 2016
Opnieuw gingen de vensters van het Arsenaal open. Opnieuw staken dichters hun hoofd naar buiten om hun poëzie aan de liefhebbers in de tuin te zenden. Wie waren die dichters?
Niet Charlotte van den Broeck, uit Vlaanderen, die de avond tevoren tevoren nog op het podium in Vredenburg stond, in de Nacht van de Poëzie, maar de ochtend daarna afbelde omdat zij verkouden was en geen stem meer had. Gelukkig bleek Sylvia Hubers bereid te zijn om spoorslags uit Haarlem naar Doesburg te komen en zo eens te meer de waarde van een goede vriendschap aan te tonen. En ook nu weer werden haar poëzie en proza geestdriftig ontvangen.
Ook was daar Gerda Blees; zij stond in de finale van de NK Poetry Slam 2016. Haar taal is direct en eenvoudig en raakt daardoor dieper. Zij was docente en tutor aan het dept. van Taal, Literatuur en Communicatie van de Universiteit van Utrecht, maar richt zich nu op de poëzie.
En tenslotte Saskia van Leendert; zij woont en werkt in Nijmegen als dichteres en therapeute. Van haar verschenen twee bundels: “Hoe zij mij leest” en onlangs “Een doodgewone donderdag”. Regelmatig treedt zij op bij evenementen en organiseert zij schrijfworkshops.
Tussen de regels door speelde Bas van Dillen op zijn saxofoon.
In de tuin van het Arsenaal luisterden zo’n 55 bezoekers.
Mieke Koenen over Ida Gerhardt
28 februari 2016
Dr Mieke Koenen, universitair docent aan de VU te Amsterdam, schreef een biografie over een van onze grootste dichters: Ida Gerhardt. De lezing die zij zou geven in de Gasthuiskerk werd uitgesproken door haar man, omdat mevr. Koenen om gezondheidsredenen was verhinderd. Het werd niettemin een boeiende middag verrijkt met mooie beelden.
Ongeveer 30 bezoekers keerden na afloop heel tevreden huiswaarts.
Poezieweek 2016
31 januari 2016
Op deze zondagmiddag vierde DichterbijdeIJssel de week van de poëzie met een optreden van Ingmar Heytze in de Gasthuiskerk van Doesburg. Hoewel pas enkele dagen geleden vader geworden van een tweede dochter zag hij toch kans om op te treden, zijn gedichten voor te dragen en die te voorzien van een veelal lichtvoetig commentaar. Ook Gigi Lameris las een van haar gedichten en Ingmar antwoordde daarop met een passend gedicht van zijn hand.
EEN UUR DICHTERBIJDEIJSSEL
1 november 2015
Opnieuw waren we te gast in Hotel Doesburg, waar twee dichters waren uitgenodigd: Sylvia Hubers en Marjolijn van Heemstra. Sylvia las voor uit haar nieuwe boek: “Hier moet ik ingrijpen”, vol met Zeer Kort Proza (ZKV) dat vele lachsalvo’s losmaakte.
Helaas moest Marjolijn afzeggen omdat ze ziek was en geen stem had. Zij stuurde ons de gedichten die zij had willen voordragen en Henk Steinvoort en Jan Vijn lazen die voor.
Twee jonge zangers/gitaristen zorgden voor de muzikale omlijsting: Sophie van den Berg en Irja Schigt.
TALKING HEADS
5 september 2015
Er was een poëtisch spektakel op het terras van Het Arsenaal 1309 in Doesburg. Meerdere dichters uit Nederland en Vlaanderen vulden de buitenruimte (en bij regen de binnenruimte) met hun poëzie. Zo was daar Ellen Lanckman uit Gent, een nieuwe snelrijzende ster aan het poëziefirmament en verder enkele (gewezen) stadsdichters waaronder Jesse Laport uit Arnhem en Geert Zomer uit Harderwijk. Ook onze eigen stadsdichter Jan Vijn liet van zich horen. Verder waren we blij met de komst van Laurens Hoevenaren; winnaar van de Turingprijs 2015.
Van tijd tot tijd was er gezellige muziek en zang van Arnold Slaghek en Jaques de Rode. Zie fotoverslag
Antjie Krog
1 februari 2015
DichterbijdeIJssel was heel blij dat het was gelukt om deze bijzondere dichter naar Doesburg te halen. Het werd een bijzondere middag met een indrukwekkende optreden in een geheel uitverkochte Gasthuiskerk. Zie fotoverslag
Judith Herzberg
30 november 2014
DichterbijdeIJssel prees zich gelukkig dat deze bijzondere dichter op haar hoge leeftijd bereid was naar Doesburg te komen. Het was een mooi programma met heldere, humorvolle poëzie in een bijna uitverkochte Gasthuiskerk.
Dichter bij Rood
22 juni 2014
Een herdenking van de Doesburgse dichter Kees Rood die vorig jaar op 87-jarige leeftijd overleed. Vrienden en familieleden waren aanwezig en lazen zijn werk voor.
Zwaan Stam, Eric Langedijk en Edward Brantsen zorgden voor muziek. Zie fotoverslag
Jan Ravensteijn en Zwaan Stam
februari 2014
Een afgewogen programma waarin werk van verschillende dichters werd gedragen door pianomuziek van diverse componisten. Zie fotoverslag
Presentatie van het literaire tijdschrift ”Poëziepuntgl”, editie 2013-3
24 november 2013
Dichters van dit tijdschrift lazen hun bijdrage aan deze editie. Zie fotoverslag
Herman Posthumus Meyjes, Jesse Laport, Jan Vijn
November 2013
Voordracht uit eigen werk; Arnold Slaghek, gitaar. Zie fotoverslag
Jean Pierre Rawie
Mei 2013
Lezing en voordracht uit eigen werk. Zie fotoverslag
Jan Ravensteijn en Zwaan Stam
Februari 2013
Voordracht en pianospel in Hotel Doesburg. Zie fotoverslag
Adriaan van Dis
Oktober 2012. Zie fotoverslag
Poezie in Hotel Doesburg
Februari 2012
Met Erika Mannink, Sander Grootendorst en Isadora Ellis
POËmuZIE
Open Monumentendag 2011, kort verslag
Het raadsel van de rivier
Februari 2011
Met Sylvia Hubers en Hanz Mirck
Vogels van de vrijheid
4 en 5 mei 2010
Poëzie in het Fraterhuis
September 2009
Met Karina en Tom Wolkers, Sylvia Hubers, Harmen Wind, Gerard Akse, Tim Pardijs, Nina Manon Zwiers, Dana Dekker, Jan Vijn
Hermen Hommage
Mei 2008